Wat houdt uw werk in (gerelateerd aan seksuologie)?
Ik werk als gezondheidszorgpsycholoog/ psychotherapeut en seksuoloog NVVS bij het Genderteam van het Universitair Centrum Psychiatrie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Ik zie daar mensen vanaf 18 jaar bij wie genderdysfore gevoelens spelen en zich, in de meeste gevallen, hebben aangemeld met de wens voor een genderbevestigende somatische behandeling (of te wel medische transitie). Tijdens het indicatiestellingstraject voor medische transitie spreek ik niet alleen de aangemelde persoon maar ook vrijwel altijd naastbetrokkene(n) in aanwezigheid van de persoon. Te denken valt aan de partner, familie, goede vriend(in), externe zorgprofessionals. Tijdens het indicatiestellingstraject hebben we meerdere gesprekken met de persoon om iemand beter te leren kennen en te weten wat er allemaal speelt, en heeft gespeeld in diens leven. We staan stil bij de vraag of er sprake is van genderdysforie en zoja, hoe de persoon daarmee wil leven en wat daar voor nodig is. Of de behandelwensen realistisch zijn, en iemand redelijkerwijs kan overzien wat een eventueel medisch transitietraject een leven lang inhoudt. Transseksualiteit is een levensomvattend proces zowel psychisch/ psychologisch, emotioneel, sociaal als fysiek. Het is niet alleen een enorm veranderingsproces voor de persoon zelf, ook naasten gaan als het ware ‘in transitie’. Tijdens het indicatiestellingstraject is seksualiteit, intimiteit en relatie ook een wezenlijk onderwerp van gesprek. Als seksuoloog begeleid e/o behandel ik ook transpersonen die tijdens of na hun medische transitie seksuologische vraagstukken, klachten of problemen ervaren. En krijg ik als enige seksuoloog NVVS binnen de Psychiatrie van het UMCG ook verwijzingen uit andere behandelteams. Daarnaast geef ik onderwijs ‘seksualiteit en diagnostiek’ binnen de opleiding voor klinisch psychologen bij PPO in Groningen, en verzorg ik gastcolleges over genderdysforie, seksualiteit (en trauma) binnen het psychiatrie onderwijs voor artsen in opleiding binnen het Noorden.

Wat was uw drijfveer om zich met seksuologie / seksualiteit bezig te houden?
Seksuologie heb ik altijd een boeiend onderwerp gevonden. Mensen, en seksuologie. En toen ik dan ook Psychologie aan de RuG ging studeren was ik verbaasd over het weinige seksuologie onderwijs in die studie. Een onderwerp dat zo verweven is in een mensenleven. Ik vond dat een gemiste kans, en heb denk ik toen en daar in die studietijd besloten om in elk geval te gaan werken met seksuologie. Aanvankelijk heb ik dat gedaan in een forensische setting (voormalig tbs-kliniek Veldzicht) met onder meer seksueel delinquenten, waarna ik ging werken bij Lentis Groningen. Ik was verrukt toen er een heus PsyQ behandelprogramma Seksuologie bij Lentis Groningen kwam. Met plezier heb ik mede dat programma vorm gegeven en er samen gewerkt met meerdere collegae seksuologen NVVS. Hoe vaak ik toen niet heb gehoord van cliënten hoe prettig ze het vonden dat ze ‘eindelijk’ (en meer van dergelijke opmerkingen) konden praten over hun seksuele klachten e/o problemen vanwege ‘het naambordje’ op de deur, met hulpverleners die er naar vragen, erover praten. Op die werkplek heb ik meerdere mensen gezien met genderidentiteitsproblemen. De complexiteit in allerlei opzicht en diversiteit spraken mij er toen al in aan. Ik heb ook veel stellen behandeld met seksuele problemen (vind ik overigens een ‘ondergeschoven kindje’ in de zorg; het betrekken van naasten, het systeem), en mensen met (vroegkinderlijk chronisch) seksueel trauma. Ik vind het belangrijk om seksualiteit in de brede betekenis van het woord, onderwerp van gesprek te laten zijn in het therapieproces, als belangrijk onderdeel behorend bij herstelgerichte zorg voor de mens. Wat mij overigens ook aanspreekt in het behandelen van seksuele problemen is dat naast de richtlijnen voor behandeling er m.i. ook een mate van creativiteit en out-the-box denken als therapeut aan te pas komt, wat het voor mij erg leuk maakt. Ik kan ook veel lol hebben met mijn cliënten als het gaat om benamingen, metaforen, gedragsexperimenten bedenken enzovoort. Ik geniet daarvan.

Wat was uw mooiste ervaring op professioneel vlak?
Mooiste ervaringen voor mij zijn de ontroerende, blije, pijnlijke, ontwapende, stille momenten tijdens therapie die de persoon raken en tot gewenste verandering leiden. Kippenvel momenten als dat lukt, als je daarover dingen terug hoort. En dat mensen je mee nemen in het diepst wat hen bezighoudt, waarbij jij ze mag helpen en in bijstaan. Dat is toch mooi.

Wat is volgens u een onderbelicht onderwerp binnen het vak?
Ik vind dat seksuologie (en hoe je erover praat) te weinig aan bod komt binnen opleidingen voor/van hulpverleners van diverse disciplines. Seksualiteit is helaas nog te vaak een onderwerp dat niet bevraagd wordt door collega hulpverleners, en gauw ‘door geschoven’ wordt naar een seksuoloog. Daarmee maak je seksualiteit iets te specialistisch en bijzonder naar mijn idee, terwijl seksualiteit gewoon hoort bij het leven, en dus ook bij het leven van onze patiënten. Als ik na het geven van colleges terug hoor van collega’s dat seksualiteit (vaker) onderwerp van gesprek is geworden in het contact met hun patiënt, is mijn doel bereikt. Dat maakt me blij. Meer specifiek vind ik dat kennis over mensen met genderdysfore gevoelens, verschillende genderidentiteit onder wie transgender mensen onderbelicht is binnen het vak. En ook hoe psychiatrische co morbiditeit kan meespelen in deze populatie.

Wat is uw passie naast uw werk?
Lekker tennissen, bewegen, buiten zijn in de natuur. Even je hoofd leeg maken, bezinnen en reflecteren op het leven. Ook hou ik erg van dieren m.n. honden, maar heb ik helaas momenteel onvoldoende de tijd voor een huisdier (behoudens mijn goudvis). Ook hou ik erg van uitgaan, dansen, en mooie dialogen voeren met vrienden bij een goede fles wijn.

Heeft u een boekentip (gerelateerd aan seksuologie?)?
Als ik het beperk tot mijn (trans)gender doelgroep dan is het boek ‘Transgender in Nederland’ van Alex Bakker een tip voor degene die geïnteresseerd is in de ontwikkelingen binnen de transgenderwereld in ongeveer de afgelopen 60 jaar is. Een andere tip, die ik overigens nog niet zelf heb gelezen, maar wel benieuwd naar ben, is het boek Girl seks 101 van Allison Moon. Het boek schijnt vooral voor transvrouwen een aanrader te zijn.