Wat houdt uw werk in (gerelateerd aan seksuologie)?
Ik werk binnen de forensische psychiatrie van GGZ Friesland als klinisch psycholoog – psychotherapeut en tevens geregistreerd seksuoloog (NVVS) en systeemtherapeut (NVRG). Mijn fulltime baan daar is tweeledig. Enerzijds ben ik manager behandelzaken wat kortgezegd inhoudt dat ik me bezig houd met de kwaliteit en de ontwikkeling van de geboden zorg. Anderzijds ben ik behandelaar en maak ik deel uit van een forensisch behandelteam. We behandelen patienten met een combinatie van psychiatrische klachten en (dreigend) delictgedrag. Omdat ik geregistreerd ben als seksuoloog en systeemtherapeut houd ik me binnen de forensische psychiatrie voornamelijk bezig met het behandelen van mensen met (dreigend) seksueel grensoverschrijdend gedrag (zeden). Daarnaast zie ik stellen (systemen) met en zonder kinderen die binnen hun relatie te maken hebben met seksueel of agressief grensoverschrijdend gedrag. Deze doelgroepen zijn mijn ‘core business’ als behandelaar. Gezien ‘in het noorden’ de seksuologen dun bezaaid zijn, bied ik samen met een collega seksuoloog ook kortdurende behandelingen aan patienten van de organisatie die naast een psychiatrische stoornis ook te maken hebben met even seksuele disfunctie waarvan zij klachten ondervinden. Zo heb ik naast grensoverschrijdend gedrag van de forensische psychiatrie ook te maken met de patienten waarbij dit niet niet het geval is maar wel gebaat zijn bij behandeling van hun seksuele klachten. Vaak zien we dat bij vermindering van seksuele problemen ook de andere psychiatrische klachten afnemen en de kwaliteit van leven aanzienlijk verbetert. Vaak wordt onderschat wat voor impact het hebben van seksuele problemen kan hebben op de kwaliteit van leven die iemand ervaart. Naast behandelaar en manager ben ik ook praktijkopleider voor klinisch psychologen en psychotherapeuten die in opleiding zijn en geef ik regelmatig supervisie en werkbegeleiding in het kader van hun opleiding. Ik vind het belangrijk dat opleidelingen even beter beeld krijgen wat ‘seksuele problematiek nu eigenlijk is’ en hoe ontzettend divers dit kwa oorsprong en uitingsvorm kan zijn bij elke patient. “De ene parafilie is de andere niet”. Een brede blik en nieuwsgierigheid naar hoe het voor de patient werkt, is m.i. van groot belang. De vragen waar hij/zij nu echt last van heeft en wat hij/zij kan doen om dit te doorbreken, blijven mij in ieder geval dagelijks boeien in mijn werk met patienten. Het is mijn drijfveer om mensen in de behandeling een stap verder op weg te helpen in hun worsteling met hun (seksuele) problemen.

Wat was uw drijfveer om zich met seksuologie / seksualiteit bezig te houden?
Ik denk dat ik als adolescent voor het eerst hoorde van het beroep van ‘seksuoloog’ toen ik Goedele Liekens op TV zag spreken over sekuele problemen. De thematiek seksualiteit en seksuele problemen sprak mij direct aan, met name de combinatie van biologische (anatomie) en psychologische aspecten die hierin een rol spelen en niet los van elkaar bezien kunnen worden. Anatomie en de psyche boeiden mij beiden: zo heb ik op een blauwe maandag ook een propedeuse fysiotherapie gedaan vanuit mijn interesse in het lichaam. Mijn ambitie was echter altijd al om ‘therapeut’ te worden en zo ben ik na psychologie in opleiding gegaan tot GZ-psycholoog en Klinisch Psycholoog / Psychotherapeut: deze laatste twee vormen mijn ‘basis’ in mijn werk als behandelaar en dus ook in mijn werk als seksuoloog. Aspecten als diagnostiek en psychotherapieen in relatie tot sekualiteit komen in mijn werk als seksuoloog aan bod.

Ik heb niet altijd in de forensische psychiatrie gewerkt: jarenlang hebben de eetstoornissen mij geboeid als werkveld en specialisme. Ook hierin speelt de biologie een grote rol. Ik begon in mijn werk met eetstoornissen ook meer systemen te behandelen (o.a. partner relatietherapie) en kwam ik erachter dat binnen de partnerrelatie veel sprake was van seksuele problematiek. Ik gaf deze thematiek in de behandeling altijd veel aandacht. Daarnaast had ik regelmatig te maken met seksueel trauma dat aandacht verdiende in de behandeling van de eetstoornis.

Het werken binnen de forensische psychiatrie is weer heel anders. Je hebt te maken met even justitieel kader waar je niet omheen kan en ook niet wilt. Alleen justitie is mijn inziens niet voldoende om patienten van hun problemen af te helpen. Ik geloof in het idee dat het helpt om mensen inzicht te geven in de oorsprong van hun gedrag en hoe zij dit instandhouden, zo ook binnen de zeden problematiek. Ik heb niet de illusie dat ik alle mensen van hun problemen af kan helpen, deze insteek is wel nodig omdat het ook voorkomt dat mensen opnieuw de fout ingaan. Het gaat erom dat je mensen even tweede maar soms ook derde of vierde kans wilt of kunt geven. En dat je, hoe moeilijk dan ook, kunt volgen hoe bepaalde problemen ontstaan zijn en nog steeds instand gehouden worden.

Wat was uw mooiste ervaring op professioneel vlak?
Ik kan niet spreken van een mooiste ervaring want het zijn er vele. Het klinkt wellicht gek maar soms maken juist de ernstigheid, de hardnekkigheid en het moeilijk behandelbare van de problematiek dat het een mooi vak is. Een klein stapje in de goede richting kan dan al een flinke winst zijn voor iemand zelf en zijn naasten! Ik heb in mijn werk geleerd altijd nieuwsgierig te blijven en open te staan voor nieuwe inzichten binnen de behandelingen. Ik vind het belangrijk om als therapeut ook met teleurstellingen om te kunnen gaan en ze weer om te zetten naar nieuwe kansen zien. Ik heb een insteek dat als de patient wilt veranderen dan zal ik er zijn om hem hierin te ondersteunen. Oordeelvrij kunnen zijn is hierin van groot belang. Het is niet zo dat ik geen oordeel heb over seksueel grensoverschrijdend gedrag: “ dat kan en mag niet” en ik kan soms diep geraakt worden door de heftigheid ervan. Echter het is niet mijn rol om mensen te bestraffen maar om ze weer op weg te helpen. Ik streef hierbij naar zoveel mogelijk transparantie in het contact: “what you see is what you get”.

Wat is volgens u een onderbelicht onderwerp binnen het vak?
Helaas is de seksuele gezondheid bij zeden delinquenten nog steeds een onderbelicht aspect evenals behandeling en begeleiding van het hele systeem van iemand die een zedendelict heeft begaan. Dat kun je alleen al merken aan hoe weinig seksuologen er werken binnen de forensische psychiatrie. Ik ben dan ook heel blij dat ik samen met een collega seksuoloog en systeemtherapeuten op de afdeling werk met zeden problematiek. Dat voelt erg luxe al vind ik het wel een noodzaak binnen zeden problematiek die natuurlijk vooral seksualiteit als thema omvat: ik zou wel een pleidooi willen geven voor meer seksuologen binnen de forensiche psychiatrie!

Wat is uw passie naast uw werk?
Mijn werk is altijd mijn ook mijn passie geweest. Het weet mij steeds weer te boeien en leergierig te houden, het geeft mij energie! Mijn voorkeur gaat daarbij vooral uit naar meer systemische dynamiek: die vind ik vooral binnen groepstherapie, systeemtherapie maar ook als manager in interactie met de verschillende teams. Ik ontspan mij in mijn vrije tijd graag met paardrijden met mijn Friese fokmerrie, hardlopen, motorrijden en als van origine bourgondische Limburger hoort koken, lekker tafelen en borrelen met vrienden en familie er ook bij. Verder geniet ik op het moment ontzettend van mijn kinderen en het gezinsleven waardoor andere hobbies op een lager pitje staan.

Heeft u een boekentip (gerelateerd aan seksuologie?)?
Gerelateerd aan mijn werkgebied raad ik aan de roman “Muidhond” aan. Het verhaal speelt zich af in de kleine omgeving van, en in het hoofd van een ‘pedofiele verdachte’. Het geeft een indruk van hoe je je mogelijk kunt verplaatsen in iemand met deze problematiek ondanks dat het delict waarvan iemand beschuldigd wordt vooral afschrikt en verafschuwt.